Nhập khẩu tại chỗ: Khái niệm, quy trình và các lưu ý quan trọng

Nhập khẩu tại chỗ là một hình thức nhập khẩu đặc biệt trong hoạt động thương mại quốc tế. Thay vì hàng hóa được vận chuyển từ nước ngoài về trực tiếp, hàng hóa được giao nhận ngay trên lãnh thổ Việt Nam nhưng vẫn được coi là một giao dịch xuất nhập khẩu. Dưới đây là những thông tin về nhập khẩu tại chỗ và quy trình nhập khẩu tại chỗ chi tiết.

Cái nhìn tổng quát về nhập khẩu tại chỗ.

1. Tìm hiểu chung về nhập khẩu tại chỗ

Khi tìm hiểu về nhập khẩu tại chỗ, chúng ta cần đặt ra 3 câu hỏi: Nhập khẩu tại chỗ là gì, đặc điểm như thế nào và lợi ích của nó là gì?

1.1. Khái niệm nhập khẩu tại chỗ

Nhập khẩu tại chỗ là một hình thức nhập khẩu đặc biệt trong lĩnh vực xuất nhập khẩu, trong đó hàng hóa được mua bán giữa các doanh nghiệp trong nước nhưng vẫn được coi là hoạt động xuất khẩu và nhập khẩu theo quy định pháp luật Việt Nam. Hàng hóa không di chuyển qua cửa khẩu quốc tế mà được giao nhận ngay trong lãnh thổ Việt Nam.

Nhập khẩu tại chỗ là hoạt động mua bán hàng hóa giữa ba bên gồm:

- Bên xuất khẩu (thường là doanh nghiệp chế xuất, doanh nghiệp nằm trong khu phi thuế quan hoặc doanh nghiệp trong nước xuất khẩu hàng hóa ra nước ngoài).

- Bên nhập khẩu (doanh nghiệp trong nước có nhu cầu nhập khẩu hàng hóa).

- Bên thứ ba (thường là doanh nghiệp nước ngoài không trực tiếp nhận hàng mà chỉ định giao hàng cho đối tác tại Việt Nam).

1.2. Lợi ích của nhập khẩu tại chỗ

Có 3 lợi ích dễ thấy của việc nhập khẩu hàng hóa tại chỗ bao gồm:

- Tiết kiệm thời gian và chi phí vận chuyển quốc tế.

- Tối ưu hóa quy trình sản xuất và kinh doanh nhờ giao nhận nhanh chóng.

- Thuận tiện trong quản lý chuỗi cung ứng khi giao hàng trực tiếp tại Việt Nam.

1.3. Đặc điểm của nhập khẩu tại chỗ

Nhập khẩu tại chỗ mang những đặc điểm riêng biệt so với nhập khẩu hàng hóa giữa các nước, cụ thể:

Hàng hóa không di chuyển qua biên giới: Toàn bộ quá trình giao nhận diễn ra trong lãnh thổ Việt Nam.

- Tính chất giao dịch quốc tế: Mặc dù không qua biên giới, giao dịch vẫn được coi là hoạt động xuất nhập khẩu vì có yếu tố nước ngoài tham gia.

- Liên quan đến hoạt động khai báo hải quan: Hàng hóa nhập khẩu tại chỗ vẫn phải làm thủ tục hải quan như hàng nhập khẩu thông thường.

- Yêu cầu về chứng từ: Hợp đồng ngoại thương, hóa đơn thương mại, phiếu đóng gói, và các giấy tờ liên quan vẫn cần được chuẩn bị đầy đủ.

Một số loại hình nhập khẩu tại chỗ thường gặp.

2. Các trường hợp phổ biến của nhập khẩu tại chỗ

Hoạt động nhập khẩu tại chỗ thường diễn ra trong các trường hợp sau:

- Doanh nghiệp nội địa mua hàng từ doanh nghiệp chế xuất:

• Doanh nghiệp chế xuất bán sản phẩm cho doanh nghiệp nội địa.
• Doanh nghiệp nội địa làm thủ tục nhập khẩu tại chỗ.

- Doanh nghiệp trong khu phi thuế quan bán hàng cho doanh nghiệp nội địa: Hàng hóa từ khu phi thuế quan được bán vào thị trường nội địa mà không qua cửa khẩu quốc tế.

- Doanh nghiệp Việt Nam thực hiện hợp đồng gia công với đối tác nước ngoài: Hàng hóa sau gia công được giao lại cho đối tác chỉ định tại Việt Nam.

- Hàng hóa xuất khẩu nhưng được giao hàng tại Việt Nam theo chỉ định của khách nước ngoài: Bên mua hàng nước ngoài chỉ định giao hàng cho doanh nghiệp nội địa thay vì vận chuyển ra nước ngoài.

Thủ tục nhập khẩu tại chỗ.

3. Thủ tục, quy trình nhập khẩu tại chỗ

Trước khi tiến hành nhập khẩu hàng hóa tại chỗ, cần chú ý điều kiện đi kèm và hồ sơ giấy tờ.

3.1. Điều kiện để hàng hóa được nhập khẩu tại chỗ

Hàng hóa nhập khẩu tại chỗ bao gồm:

- Hàng hóa do doanh nghiệp nội địa bán cho doanh nghiệp chế xuất hoặc doanh nghiệp trong khu phi thuế quan.

- Hàng hóa xuất khẩu đã được tiêu thụ trong nước theo hình thức tạm xuất tái nhập.

- Hàng hóa được cung cấp theo các hợp đồng gia công, sản xuất xuất khẩu.

3.2. Hồ sơ hải quan nhập khẩu hàng hóa tại chỗ

Hồ sơ hải quan để nhập khẩu tại chỗ cần những giấy tờ sau:

- Tờ khai hải quan nhập khẩu tại chỗ (theo mẫu HQ/2024/NKTC).

- Hóa đơn thương mại (Invoice).

- Hợp đồng mua bán hoặc các chứng từ có giá trị tương đương.

- Chứng từ chứng minh nguồn gốc hàng hóa (nếu có).

- Bảng kê chi tiết hàng hóa (Packing list).

- Giấy tờ chứng minh hàng hóa đủ điều kiện nhập khẩu (nếu hàng thuộc diện kiểm tra chuyên ngành).

3.3. Quy trình thực hiện nhập khẩu hàng hóa tại chỗ

Bước 1: Khai báo tờ khai hải quan

- Sử dụng hệ thống khai báo hải quan điện tử VNACCS/VCIS.

- Điền đầy đủ thông tin theo mẫu tờ khai HQ/2024/NKTC.

Bước 2: Nộp hồ sơ hải quan

Nộp hồ sơ điện tử thông qua cổng thông tin một cửa quốc gia hoặc trực tiếp tại chi cục hải quan quản lý khu vực doanh nghiệp đăng ký.

Bước 3: Kiểm tra hồ sơ

Hải quan tiến hành kiểm tra hồ sơ. Trường hợp có nghi ngờ hoặc hàng hóa thuộc diện kiểm tra thực tế, doanh nghiệp phải đưa hàng hóa đến địa điểm được chỉ định để kiểm tra.

Bước 4: Nộp thuế và phí

Doanh nghiệp tiến hành nộp các khoản thuế theo quy định, bao gồm:

• Thuế nhập khẩu (nếu có)
• Thuế giá trị gia tăng (VAT)
• Các loại thuế, phí khác theo quy định.

Bước 5: Thông quan hàng hóa

Sau khi hoàn tất các nghĩa vụ về thuế và thủ tục kiểm tra, hải quan sẽ thông quan hàng hóa và cập nhật trạng thái "Hàng đã thông quan" trên hệ thống VNACCS/VCIS.

Một số lưu ý trong quá trình làm thủ tục nhập khẩu tại chỗ:

- Khai báo chính xác mã loại hình: Doanh nghiệp cần sử dụng đúng mã loại hình E31 (Nhập khẩu tại chỗ).

- Thời hạn làm thủ tục hải quan: Trong vòng 15 ngày kể từ ngày giao nhận hàng hóa.

- Xử lý sai sót: Nếu phát hiện sai sót sau khi thông quan, doanh nghiệp phải thực hiện thủ tục sửa tờ khai theo quy định.

Nhập khẩu tại chỗ là một hình thức giao dịch đặc biệt trong thương mại quốc tế, mang lại nhiều lợi ích về thời gian và chi phí cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, để quá trình nhập khẩu tại chỗ diễn ra suôn sẻ, doanh nghiệp cần tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật, chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và chính xác, đồng thời thực hiện khai báo đúng mã loại hình theo hướng dẫn.

Dương Nguyễn